Συνολικές προβολές σελίδας

Κυριακή 26 Αυγούστου 2007

Αφ' υψηλού

Καλύτερα μιας ώρας ζωή, όμως με πάθη

παρά μονοτονία που δεν διαπράττει λάθη

Αύγουστος είναι ο μήνας που θρηνώ τους νεκρούς μου. Είτε πέθαναν είτε δεν υπάρχουν για μένα. Και σκέφτομαι πως η μελαγχολία ή η θλίψη είναι έννοιες σύμφυτες με την ανθρώπινη οντότητα, επειδή αποτελούν συνέπειες της θηνότητάς της. Κουβαλάμε, μ' άλλα λόγια, τον θάνατό μας ως μοναδική αποσκευή για την αιωνιότητα. Το μόνο που θα υπάρχει από εμάς κάποτε είναι πως δεν θα υπάρχουμε πια (και για πάντα!). Τίποτα μακάβριο σ' όλα αυτά. Αντίθετα, κάτι πολύ φυσικό όπως η σκόνη από τους Κρεμαστούς Κήπους της Βαβυλώνας ή το λαμπύρισμα στα νερά του Κάιτ Μπέη του Φάρου της Αλεξανδρείας. Ή η ηδονή και το πένθος που χάριζαν κάποτε οι, σήμερα χαμένες, σονάτες του Αλεσάντρο Σκαρλάτι. Απ' την άλλη, πόση αιώνια πλήξη στην αιωνιότητα που ονειρεύονται ορισμένοι μεταφυσικοί. Που θέλουν σώνει και καλά να φορτώσουν την ύπαρξή τους επ' άπειρον στην πλάτη του σύμπαντος. Φιλοδοξία που δεν είχαν πλάσματα υπεροχότερα του ανθρώπου όπως λ.χ. οι πτεροδάκτυλοι, οι φάλαινες ή οι δεινόσαυροι. Θα μου αντιτείνετε, βέβαια, το πνεύμα του ανθρώπου και θα νομίζετε πως με αποστομώσατε. Ομως εγώ στο βλέμμα του σκύλου μου βρίσκω πράγματα που δεν μπορώ να ανακαλύψω στα μάτια του λαμπερού τηλε-παρουσιαστή των 8. Ανθρώπου κι αυτού, κατά δήλωσή του.


Ομως το θέμα μας είναι το σύμφυτο δυστυχίας και ανθρώπινης ύπαρξης (που καθιστά τα διαλείμματα ευτυχίας ακόμη θλιβερότερα). Εφόσον η ευτυχία μπορεί να είναι υπαρκτή αποκλειστικά και μόνο ως ψευδαίσθηση αιωνιότητας. Δηλαδή, είναι ευτυχισμένο ένα ανθρώπινο πλάσμα όποτε και όταν λησμονεί τον θάνατο (του). Εναν θάνατο που, όμως, στήνει συνεχώς γύρω του τον πιο ξέφρενο χορό. Παντού.


Εξ ου και το ποιημάτιό του μιμείται κάλβεια μέτρα:


Να τρέξωσιν, αφήσατε


τους κρουνούς ανεωγότας των συναισθημάτων


έστω κι αν πνιγώμεν.


Ευτυχής είναι ο θάνατος μόνον


όταν αποθνήσκομεν ζώντες.


Εχω τα κέφια μου σήμερα. Είναι και ο Bach με το Konzert fur4 Klaviere und Streicher a moll (για 4 πιάνα και έγχορδα), που αποδεικνύει υπερφυώς όσα εγώ ψελλίζω με ασήμαντα λόγια. Είναι τότε που το πένθος είναι αναστάσιμο και η αιωνιότητα πολυδιασπάται, σε άπειρα δευτερόλεπτα ευτυχίας. Οπως ο πυρετός ενός φιλιού από αγαπημένα χείλη. Ή ο στίχος που σε χτυπάει επαναληπτικά σαν μυδράλιο. Και που διαλύεται μέσα σου σαν μουσική. Και σε καταπραΰνει με ελάχιστα πράγματα. Εφόσον όσο πιο μεγάλο είναι ένα έργο τέχνης, τόσο πιο απλόχερα προσφέρεται. Κι όσο πιο υψηλή είναι μια έκφραση, τόσο ευκολότερα απεγκλωβίζεται από τις διαδικασίες και τη λογική της αγοράς. Οσο πιο πολύτιμα μοιάζουν τα πράγματα, τόσο πιο πολύ βολεύονται μέσα στο ελάχιστο και λαμποκοπούν ακόμη και με την πιο ασήμαντη ευαιρία. Βαθιά μέσα μας βρίσκεται η συγκίνηση, ενώ αυτό που κραυγάζει εκεί έξω στις γιγαντοαφίσες των δρόμων είναι απλώς διαφήμιση. Είπαμε: τέχνη είναι ο τρόπος για να ζήσουμε κάπως ευτυχισμένοι τη μελαγχολία μας. Επειτα, επελαύνει ο χρόνος, ιατρός μαζί και δικαστής και μέγας αρχιτέκτων του μηδενός και ιεροεξεταστής της μείζονος Ιστορίας. Αυτής που συντελείται κάθε λεπτό χωρίς να καταγράφεται. Από τα μυριάδες ζούδια, ζωύφια ή βακτήρια που ζουν -κυριολεκτικά- κάτω από το δέρμα ή την πατούσα μας και γελάνε ειρωνικά καθώς μας χαζεύουν «αφ' υψηλού».


Η τέχνη, πάλι, με το αρχαίο ένστικτό της, δηλαδή οι υποψιασμένοι κι όχι ριψάσπιδες εκπρόσωποί της, οι συνειδητά μακριά από εργαλειακές συμπεριφορές και διατεταγμένη σκέψη (Life Style), ξαναβρίσκουν ό,τι η κοινωνία ξεχνά ή απωθεί: χειρωνακτικές διαδικασίες, συλλογικές σχέσεις, ομαδικές τελετές ή δράσεις. Απ' την άλλη, η διεύρυνση των ορίων της -καλλιτέχνες είναι πια όσοι δεν προσδιορίζονται ως τέτοιοι- διεκδικεί την απολεσθείσα κοινωνικότητα - αντίσταση σε μια κοινωνία που καθεύδει. Πώς το είπε ο Χαλεπάς;


«Χρειάστηκε μια Κοιμωμένη για να ξυπνήσουν οι ροχαλίζοντες».
7 - 26/08/2007




«Τελευταίο τανγκό στο Παρίσι και Μπαίηκον - Μια πορτοκαλιά σύνθεση» (Από την εργασία της Ελένης - Αριάδνης Υφαντή, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών). Επειδή θλίψη είναι η συνειδητοποίηση των άπειρων, θεωρητικά, ερώτων που θα μπορούσαμε να ζήσουμε στη διάρκειας μιας ζωής και που εντέλει βιώνουμε κάποιους, μετρημένους στα δάχτυλα. (Ορισμένως, αυτό να συνιστά και τον ορισμό της μόνης, δυνατής ευτυχίας).

Τρίτη 21 Αυγούστου 2007

Πυριφλεγέθων σουρεαλισμός

Η μικροπολιτική στηρίζεται πάντα σε μικροπολίτες. Και ο λαϊκισμός επίσης. Και καλά με τις ενός λεπτού σκέψεις. Με τις παντός λεπτού αερο-παραβιάσεις τι θα γίνει; Πάντως σκληρύναμε τη στάση μας προς τις ΗΠΑ με τελευταία γραμμή αμύνης το όνομα του αεροδρομίου των Σκοπίων. Το πολιτικό παιχνίδι μοιάζει ακριβώς με την παράγκα του Χότζα. Στην αρχή τη γέμισε με λογής κατοικίδια σε τρόπον ώστε ν' ασφυκτιά η οικογένειά του. Κι έπειτα τα έβγαζε έξω ένα ένα δημιουργώντας συνθήκες τεχνητής ευτυχίας! Σκεφθείτε: Αν οι Σκοπιανοί ονόμαζαν την Ακαδημία Επιστημών τους «Αριστοτέλη» και την Οπερά τους «Ολυμπιάδα», θα ήταν εύκολο για την Κοντολίζα να τους «πιέσει» ώστε να άρουν τις ονομασίες εν ευθέτω χρόνω ώστε να θριαμβολογήσει η Ψηλοντόρα στους εγχώριους ιθαγενείς και στους υπερατλαντικούς (το ελληνικό λόμπι). Η Δημοκρατία της Μακεδονίας, όμως, Δημοκρατία της Μακεδονίας θα παραμείνει και με νεοδημοκρατική βούλα. Καλημέρα κ. Επίτιμε!

Εγώ, πάλι, άρχισα να νοσταλγώ το Zeppelin. Μετά πάθους. Γιατί αν περιπολούσε στον ουρανό της Αττικής, όλο και κάποια εστία πυρκαγιάς θα εντόπιζε εγκαίρως. Αφού το κράτος δεν προσέλαβε 40 -ακόμη- φύλακες ώστε ν' αποφύγει μια καταστροφή βιβλική για το περιβάλλον, θα απαιτήσει τώρα πολλαπλάσιο κόστος για την, εμβαλωματική ούτως ή άλλως, αποκατάστασή της. Αλλά και οι δήμοι, τα κόμματα, οι φυσιολατρικές οργανώσεις, τα, ημιπαράνομα, κανάλια και ραδιόφωνα που έχουν τις κεραίες τους στον Υμηττό δεν διέθεταν έναν (1), έστω, παρατηρητή-βιγλάτορα που να φωνάξει στη ναρκωμένη μας, την ηλίθια νωθρότητα «φωτιά, ρε!»;

Γιατί, εντάξει, το κράτος. Αλλά κι οι πολίτες του; Ποιος γέμισε τα δάση, τις ακρογιαλιές, τις παρακείμενες λεωφόρους -όπως π.χ. του Καρέα- τα άλση και το περιαστικό πράσινο με σακούλες, μπάζα, απορρίμματα πάσης φύσης και βουνά σκουπιδιών; Ποιος πλάι στις «κρατικές» χωματερές στήνει και ιδιωτικές, ανάλογης αισθητικής; Και, τέλος, ποιος καιροφυλακτεί για να επωφεληθεί από τους εκούσιους ή ακούσιους εμπρησμούς; Μια κοινωνία του κέρδους, του ατομισμού και του εύκολου πλουτισμού, ελλοχεύει για ν' αποκαταστήσει με ταχύτατες διαδικασίες τους εκλεκτούς της. Αυτή είναι η πυρίκαυστη αλήθεια. Που αποκαλύπτει πως η πυρκαγιά είναι ζωτικός κρίκος της παραγωγικής αλυσίδας. Κομμάτι πολύτιμο της αναπτυξιακής διαδικασίας· σαν τις τράπεζες ή το Χρηματιστήριο. στεία πράγματα, αδέλφια!

Για να μετρήσουμε, όμως, τώρα τους εμπρηστές. Πόσοι είναι, εκατό, χίλιοι, εκατό χιλιάδες; Η Πυροσβεστική Υπηρεσία καταμέτρησε μόνο για φέτος περί τις 3.000 πυρκαγιές (ώς σήμερα, τέλη Αυγούστου). Ας πούμε πως μόνον οι 2.000 είναι προϊόν εμπρηστών. Που θα πει ότι δρουν οργανωμένες ομάδες, ανάβουν φωτιές με μηχανισμούς ταυτόχρονα και έχουν προετοιμάσει με τσιλιαδόρους τους τρόπους διαφυγής τους. Ομολογουμένως πολύ αποτελεσματικούς, αφού ώς σήμερα δεν έχει συλληφθεί κανείς (0) «φωτοδότης». Ν' αποτελούνται, λοιπόν, οι ομάδες από 4-5 νοματαίους το λιγότερο; Εχουμε αμέσως 2.000 x 5 = 10.000 εντίμους συμπολίτες μας εμπλεκομένους αμέσως στο σπορ της πυροβασίας (όπως λέμε κτηνοβασία). Υπάρχουν, όμως, και οι έμμεσα πλην καίρια ενδιαφερόμενοι: καταπατητές, κτηνοτρόφοι, κτηματομεσίτες, έμποροι γης, εργολάβοι, μηχανικοί, πολιτικοί που θα νομιμοποιήσουν εκ των υστέρων τις παρανομίες των τοπικών κοινωνιών, λατόμοι, ξυλοτόμοι, ανθρακείς αλλά και οι ποικίλοι οικοδομικοί συνεταιρισμοί υπό το γενικό τίτλο «Οι φίλοι του Δάσους» (φλαμπέ) ή «Οι Ρομαντικοί Φυσιολάτρες» (με το αζημίωτο). Ολοι αυτοί, εσείς δηλαδή κι εγώ, να μην είναι πάνω κάτω 1.000.000; Και λίγους μάς βγάζω! Που θα πει, ένας στους δέκα Ελληνες είναι παθητικός ή ενεργητικός εμπρηστής (ποσόστωση ανάλογη των ομοφυλοφίλων. Και εξίσου δυναμική και παρεμβατική όπως κι αυτή. Ασχετο: Είδα videoclip με τον Σταμάτη Κραουνάκη να κατασπάζεται τον Αντίνοο του Αδριανού. Το θέμα δεν είναι ηθικό, αλλά αισθητικό. Ομοίως και η αηδία).

Λέγαμε, όμως, για τις φωτιές, τους εμπρηστές και το... Zeppelin. Και για όλους αυτούς που ενώ διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους για την έλλειψη κράτους, δίνουν θηριώδη ποσοστά στα δύο κόμματα εξουσίας, τους Ηρακλειδείς αυτής ακριβώς της... έλλειψης. Θέρος, μικροπολιτική και μικροπολίτες στη μικρομεγάλη Ελλάδα του φλεγόμενου 2007.



Ο απόλυτος σουρεαλισμός;
7 - 19/08/2007



Σταύρου Διακουμή, «Ισορροπία», 2004. (από την έκθεση «Τα ελάχιστα πράγματα», Λουτρά Τήνου).

Ολα e-mail γάλα!

Στο μέλλον οι ευεργέτες δεν θα χτίζουν, θα γκρεμίζουν (Ακόμη και στη Δ. Αρεοπαγίτου)
Γ. Τσαρούχης

Με ελάχιστα πράγματα... Μόλις χθες... Σ' έναν Αύγουστο σπάταλο στο φως. Και λίκνο κάθε μυστικής επανάστασης. Που μπορεί ν' αλλάξει τον κόσμο χωρίς να καταλάβει την εξουσία. Απλώς δημιουργώντας ρήγματα παντού με πρωταγωνιστές τους ανθρώπους κι όχι τους επαγγελματίες «πρωταγωνιστές» σε ρόλους ανθρώπων. Ωστε να υπερβούμε την αλλοτριωμένη εργασία και να την καταστήσουμε προσωπική χαρά και δημιουργική εκτόνωση (Τζον Χόλογουεϊ). Εξάλλου σήμερα και η έννοια της εξουσίας είναι πολυθρυμματισμένη και μια επίθεση στα χειμερινά Ανάκτορα απλώς θα γεννούσε μέσω μιας γραφειοκρατίας μια νέα διαφθορά. Κι αν φοβάται η κοινοβουλευτική Αριστερά τη λέξη «επανάσταση» θεωρώντας την αμαρτωλή ή ντεμοντέ, στοιχειώδης κοινωνική εγρήγορση μας επιβάλλει να την επανενεργοποιήσουμε. Εκτός κι αν δεν μας περιβάλλουν παρακμή, κρίση και αδιέξοδα. Κι αν δεν χαραμίζουμε τη μία και μοναδική ζωή μας σε διεκπεραιωτικές μιζέριες και σε κατά συνθήκην ψεύδη. Ως πολιτικά υποκείμενα και πελάτες καταγέλαστων ταγών.

Πάρτε το απόφαση: Επειδή στη μεταμοντέρνα εποχή η εξουσία δεν συγκροτεί ένα κεντρικό και συμπαγές σημείο αναφοράς -τουτέστιν ο δυστυχής Κωστάκης κι ο έρμος Γιωργάκης δεν εξαντλούν τον όρο- αλλά διαχέεται σε πλείστους όσους «τόπους», οικονομικά κέντρα, πολυεθνικές, ΜΜΕ, τραπεζικούς παράγοντες με άυλους τίτλους και φούσκες, ικανές πάντως να σαρώσουν τους προϋπολογισμούς μικρών κρατών, η «επανάσταση» δεν μπορεί να έχει έναν στόχο. Αλλά επιβάλλεται να λειτουργεί σαν υγρασία διαβρώνοντας τα πάντα από κάτω. Μεθοδικά και με κέφι. Εκτός κι αν αρκεί στους «επαναστάτες» να χρησιμοποιούνται ως άλλοθι της εξουσίας κι ως φόβητρο της μικροαστικής ιδιοκτησίας καίγοντας κάποια ΑΤΜ και κλείνοντας την κυκλοφορία γύρω από την αμερικανική πρεσβεία. Φορές φορές τα Εξάρχεια είναι τόσο δεξιά στην ακτιβιστική τους αδεξιότητα που το κουστουμάκι τους δεν φοριέται με τίποτε.

Εγώ πιστεύω πως χωρίς την ποίηση και τη μουσική, επανάσταση δεν γίνεται. Δηλαδή χωρίς να ξεκινήσουμε από τον μέσα εαυτό μας, οξειδωμένο ήδη από τη βουλιμία και τον καταναλωτισμό. Είπαμε: Δεν ωφελεί πια να ισοπεδώσουμε φαντασιακά ανάκτορα ή το ανέραστο -μετά Ανδρέα- Μαξίμου. Είναι περιττό -πήγα να γράψω Περισσό- και μυρίζει πολύ, ανώφελα σπαταλημένο, αίμα. Αρκεί απλώς να ελέγχουμε την Αττική Οδό επί μίαν εβδομάδα και μάλιστα σε ώρα αιχμής. Θα παραλύσει τότε το σύστημα και θα υποχρεωθούν οι γιάπηδες να εγκαταλείψουν τις τζιπούρες τους για να μην πάθουν αφυδάτωση. Αν μάλιστα νεκρώσουμε και την Κηφισίας ώς την Εκάλη ή την Εγνατία ώς το Πανόραμα, η παράδοση του Αλογοσκούφη είναι υπόθεση τριών σετ του τένις. Παράλληλα, πρώην μαφιόζοι και νυν «επιχειρηματίες», ή το αντίστροφο, θα εγκαταλείψουν προτροπάδην τη χώρα επειδή θα έχει εκλείψει το κοκό. Θα αφήσουν μόνο ένα μέλος της οικογένειας σε ρόλο «φιλάνθρωπου» ή «ευεργέτη» ή «φιλότεχνου» για ξεκάρφωμα. Βλέπετε οι χορηγίες, με το αζημίωτο, είναι το τελευταίο γκάτζετ του νεοπλουτισμού.

Απ' την άλλη, κάτι τύποι σαν τον Λιάπη ή τον Βουλγαράκη δεν θα καταλάβουν καν τι συνέβη! Οπως τότε με τις υποκλοπές. Μόνον ο αητός της Αρκαδίας Αβραμό θα αναφωνήσει το πολυδώρειον «Ωχ, την πατήσαμε (πάλι)» και θα προσχωρήσει στο νέο καθεστώς. (Μαζί με την κ. Δαμανάκη βεβαίως βεβαίως.) Κι είναι τότε που η επανάσταση θα έχει πετύχει. Και μετά από μερικές επιλεκτικές εκτελέσεις -καμιά 600αριά τιβί σταρς- το άτομο θα μάθει να σέβεται το σύνολο και το σύνολο να λειτουργεί υπέρ του ενός αναξιοπαθούντος ατόμου. Και δεν θα φτιάχνει, το άτομο, πισίνα ολυμπιακών διαστάσεων στην άνυδρη Τήνο, όπως έπραξε πρώην υπουργός της Ν.Δ. και Ταύρος (στο υαλοπωλείο των Κυκλάδων). Επειδή με το παράδειγμά μας φτιάχνουμε πολιτική και πολίτες. Κι όχι αλλιώς. Ωσπου κάποτε όλοι να καταστούμε παράδειγμα για όλους. Κι η ουτοπία να έχει σάρκα και οστά. Και να είναι όλα e-mail γάλα!
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 18/08/2007

Ενας Μωραΐτης στη Ρώμη

«Σ' ένα του ποίημα ο Τάσος Λειβαδίτης αναφέρει πως «πολλοί αναρωτιούνται πώς έζησα, δεν ξέρουν ότι πάντα έλειπα, ταξίδια στο απίστευτο, όταν είμαστε παιδιά, ταξίδια στο απέραντο όταν είμαστε ερωτευμένοι, ταξίδια απ' τη μια κάμαρα στην άλλη...

Κι η Μάρθα γερασμένη συνέχιζε το εργόχειρό της εδώ και χρόνια... Είχε κάνει ένα μεγάλο ταξίδι στο τίποτε κι είχε γυρίσει άσπιλη και θλιμμένη...»

Περιδιαβάζοντας τις μεγάλες αίθουσες της Galleria Nazionale d' Arte Moderna της Ρώμης, μέσα στους κήπους των Μποργκέζε, και μελετώντας την έκθεση «Ο Συμβολισμός από τον Μορό στον Γκογκέν και τον Κλιμτ», θυμήθηκα τους παραπάνω στίχους-εικόνες. Κυρίως γιατί επιχειρηματολογούν σχετικά με τη διαχρονική παρουσία του συμβολιστικού μύθου στη νεωτερική έκφραση. Το να ενσαρκώσεις μιαν αφηρημένη έννοια δίνοντάς της, λόγου χάρη, τ' όνομα ή το πρόσωπο μιας γυναίκας. Το να στήσεις τον αρχαίο μύθο ξανά, εμπλουτίζοντάς τον με καινούριες σημασίες. Οπως εν προκειμένω συνέβη με τη βιβλική Μάρθα, την αδελφή του Λαζάρου, η οποία ετύρβαζε περί πολλά νοικοκυρεύοντας το ανοικονόμητο και χάνοντας ανεπαίσθητα τη ζωή της. Ιδιο σύμβολο του θήλεος που γέρασε παραμένοντας πάντως ανεπίληπτη κόρη...

Βαδίζοντας προς το τέλος.

Στην έκθεση που επιμελούνται οι Λουίζα Καποντιέτσι και Ντομινίκ Λόμπσταϊν κυριαρχούν οι μεγάλες ζωγραφικές αφηγήσεις από τον Μπέκλιν και την μποτιτσελική «Ανοιξη» που μεταμφιέστηκε σ' ερωτικό μαγνάδι του 19ου αιώνα ώς τις «Τρεις εποχές της Γυναίκας» του Κλιμτ. Στον κατάλογο πάντως δίνεται ισόποσο βάρος και στον λογοτεχνικό Συμβολισμό όπως τον πρωτοδιατυπώνει αφοριστικά ο ημέτερος Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος (Jean Moreas) στο ομότιτλο μανιφέστο του, δημοσιευμένο στον «Figaro» το 1886. Ο Μορεάς (1856-1910) είχε δημοσιεύσει στα ελληνικά την ποιητική συλλογή «Τρυγόνες και Εχιδναι» (1878) προτού εγκατασταθεί στο Παρίσι (1882) και ηγηθεί ενός πολύ πραγματιστικού, μέσα στον ρομαντισμό του, κινήματος· το οποίο ήθελε να απαλλάξει την τέχνη από τον φορμαλισμό του Παρνασσισμού και το L'art pour l'art του Θεόφιλου Γκοτιέ ή του Ερεντιά.

Γύρω του συνασπίστηκαν μεγέθη σαν του Στεφάν Μαλαρμέ (1842-1898), του Γκ. Μορό (1826-1898), του Πιβί ντε Σαβάν (1824-1898), του Βέλγου Φελισιέν Ροπ (1833-1898) αλλά και του Αγγλου Εντουαρντ Μπερν-Τζόουνς (1833-1898). Οπως διαπιστώνετε η χρονιά 1898 θερίζει -κυριολεκτικά- τους συμβολιστές με εξαίρεση τον Τζ. Σεγκαντίνι που θα πεθάνει το 1899, τον Μπέκλιν το 1901 και τον Γκογκέν το 1903 (στο νησί των Μαρκησίων Χίβα-Χόα). Ηδη όμως το κίνημα έχει απολέσει τους ζωτικούς χυμούς του και βαδίζει προς την ολοκλήρωσή του.

Υψηλή διακοσμητική αίσθηση, σκηνοθετημένο δράμα, εκπάγλου καθαρότητας τεχνική, υποδόρια φιλοδοξία να υποκατασταθούν και να ενσωματωθούν όλες οι άλλες περίοδοι και οι τάσεις της τέχνης, ιδού το μέγα διακύβευμα του Συμβολισμού. Που από τον προ-περασμένο αιώνα φτάνει να ποτίσει το έργο του Παρθένη, του Μαλέα, του Μπισκίνη αλλά και του Φιλύρα, του Λαπαθιώτη ή του Καρυωτάκη.

Περισσότερα στην υπό έκδοση μελέτη μου «Τρυγόνες και Εχιδναι, ο Μορεάς και ο ευρωπαϊκός συμβολισμός» από τον ΟΕΔΒ, στην οποία υπογραμμίζεται η εγχώρια διάσταση του κινήματος και ανιχνεύονται παράλληλες πορείες δημιουργών εντός και εκτός Ελλάδος.
7 - 05/08/2007

Δευτέρα 13 Αυγούστου 2007

Περί φθοράς...

Μεταφέρω εδώ το κείμενο της φοιτήτριάς μου στο τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Παρασκευής Φιλιππίδου:

Μορφές που κάποια στιγμή θα γίνουν ή έγιναν σκιές του εαυτού τους. Η φθορά της ανθρώπινης ύπαρξης μέσα από τις σκέψεις και τη θέα διαφορετικών δημιουργών. Υπάρξεις κλεισμένες σε δωμάτια υπαρκτά και αόρατα, ίσως ακόμα και φαντάσματα του ίδιου τους του εαυτού. Παρακάτω γινόμαστε μάρτυρες τριών διαφορετικών αποτυπώσεων της φθοράς, του θανάτου και της παρακμής.


Όταν το 1897 ο Ανρί Τουλούζ-Λοτρέκ ζωγράφιζε τη "Γυμνή γυναίκα μπροστά σε καθρέφτη", απαθανάτιζε ένα σύμβολο εφήμερης λάμψης, ανησυχίας και θλίψης... Με τις έντονες κόκκινες θερμές αποχρώσεις γύρω από τον καθρέφτη και τις αποχρώσεις του μπλε ο ζωγράφος προκαλεί μια ιδιαίτερη φόρτιση στον πίνακα υπογραμμίζοντας έτσι την αντίθεση μεταξύ ασφάλειας -ζεστασιάς και εξαθλίωσης- αλλοτρίωσης από το ίδιο μας το εγώ. Επίσης, το φως δεν φωτίζει απλά τις επιφάνειες αλλά διαπερνά κατά μήκος των νημάτων του χρώματος σαν ενέργεια. Τέλος το χρώμα διασπώμενο σε δυνατές γραμμές, τονίζει τις σκιές.


Σ' αυτή την χωρίς πρόσωπο γυναίκα ο Λοτρέκ δείχνει, προς έκπληξή μας, όλο το σώμα επειδή ίσως γνωρίζει καλά ότι η πραγματική παραμόρφωση και ακρωτηριασμός βρίσκονται στην ψυχή της. Ωστόσο το είδωλό της, έτσι όπως πέφτει το φως στον καθρέφτη, είναι σε πιο θερμό τόνο τονίζοντας τη χλομάδα του πραγματικού σώματος. Η γυναίκα αντικρίζει τον εφήμερο χαρακτήρα της ύπαρξης. Δεν αντιμετωπίζει όμως τη φθορά με τον τρόπο που την αντιμετωπίζει η αστική κοινωνία της "φορμόλης". Το σώμα της αποτελεί το εργαλείο επιβίωσής της, επιβεβαίωσης της χρηστικότητάς της. Το σώμα της κάποτε θα σκοτεινιάσει και τότε θα θεωρείται άχρηστη, θα παραγκωνιστεί η ύπαρξή της και τέλος θα καταλήξει και αυτή ένα από τα φαντάσματα της Μονμάρτης.


Μακριά από το σύμπαν της Μονμάρτης και από την σκοτεινή γυναίκα του Λοτρέκ έρχεται η μορφή στον πίνακα "Εφηβεία" του Εντβαρ Μουνκ. Η σύνθεση βασίζεται σε έναν οριζόντιο κατακόρυφο άξονα με φως αριστερά ρίχνοντας μια μεγάλη μαύρη σκιά που τονίζει ακόμα περισσότερο τη γυμνότητα του ευάλωτου, ανυπεράσπιστου κοριτσιού. Το λεπτολογικό και διεισδυτικό σχέδιο που συλλαμβάνει δεν πηγάζει τόσο τις κινήσεις, όπως στον Λοτρέκ, όσο το ρίγος, το κρυφό σκίρτημα του κορμιού. Υπάρχουν μόνο τα ουσιώδη. Δηλαδή το κορίτσι, το κρεβάτι, η σκιά του κοριτσιού στον τοίχο. Η μορφή της είναι αρκετά ρεαλιστική, με μεγάλα μάτια και λίγο κοκκινισμένα χέρια και πόδια, όπως συμβαίνει συχνά στους έφηβους. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι το στήθος και τα χέρια μοιάζουν σαν παιδιού ενώ, αντιθέτως, η καμπύλη των γοφών και της λεκάνης είναι μεστή σαν γυναίκας τονίζοντας ακόμα περισσότερο το μεταβατικό στάδιο αυτού του πλάσματος.


Το πρόσωπο, αβέβαιο και φοβισμένο ενώ το κορμί της παίρνει μορφή και επικρέμεται σαν φαντάσματος έχοντας έτσι μια σαφή συμβολική σημασία. Ο πίνακας υπονοεί την αίσθηση απειλής από το άγνωστο με μία σύζευξη φόβου και σεξουαλικότητας. Το νεαρό κορίτσι με φόβο και ταυτόχρονη αμηχανία ατενίζει την έναρξη της ενηλικίωσής της διαισθανόμενη ήδη τη φθορά που την περιμένει.


Από μία άλλη πλευρά τα ρευστά όρια μεταξύ ύπαρξης και θανάτου, είτε είναι κυριολεκτικός είτε μεταφορικός, έρχεται να αποτυπώσει ο Πιοτρ Ιλιτς Τσαϊκόφσκι μέσω της "Παθητικής Συμφωνίας". Πιο συγκεκριμένα από το πρώτο κιόλας μέρος παρουσιάζει μία ιδιαίτερη μελαγχολία. Στη συνέχεια, στο δεύτερο μέρος η ατμόσφαιρα χαλαρώνει και δίνει θέση στο τρίτο μέρος, και σε ένα μοτίβο με έντονους μουσικούς χρωματισμούς, ιδιαίτερα νευρικό το οποίο σταδιακά ξεδιπλώνει ένα εμβατήριο. Προς έκπληξη όλων μας, το τέταρτο μέρος κλείνει τη συμφωνία αργά και πένθιμα ενώ το πρώτο και το δεύτερο βιολί παίζουν πάλι το κυρίως θέμα δημιουργώντας σε όλους μας αισθήματα αγωνίας.


"Παθητική" σε σι ελάσσονα αντιμετωπίζει τη φθορά σαν κάτι επόμενο και φυσιολογικό, με μια ήρεμη μελαγχολία και κάποιες εκρήξεις όχι όμως βιαστικά και τρομαγμένα, όπως χαρακτηρίζει τον Λοτρέκ και τον Μουνκ, αλλά αποφασιστικά, με ταυτόχρονη αγωνία και σιγουριά.Επίσης, διακρίνεται για την αβίαστη έμπνευση, την εκφραστική δύναμη και τον αντιφατικό χαρακτήρα. Πρόκειται τόσο για την απελπισμένη κραυγή του στον ίδιο του τον χαμό όσο και για την αντίστασή του και τον αγώνα του για απολύτρωση.


Εδώ ο δημιουργός, πλήρως συνειδητοποιημένος, δεν φοβάται να αποτυπώσει το μέλλον του. Δεν το αφήνει απλά να πλανάται ούτε το κοιτά με απόγνωση και αμηχανία όπως οι δύο προηγούμενοι δημιουργοί. Βγάζει το προσωπείο του, δείχνει την πραγματική του ύπαρξη και τολμά να την αντιμετωπίσει. Ετσι, λοιπόν, στο τέλος δεν διστάζει να ουρλιάξει μέσω των χάλκινων και έπειται να σωπάσει. Ισως για πάντα. Σημασία έχει πως δεν υπονόησε το τέλος αλλά ήταν έτοιμος να το κραυγάσει. Επειτα η σιωπή...».


Για την αντιγραφή Μάνος Στεφανίδης
7 - 05/08/2007

Η τιμή και η τιμή της


Δεν υπάρχει τιμή, υπάρχει ταρίφα Β. Ραφαηλίδης

Με αφορμή την υπέρογκη απαίτηση του προέδρου της ΕΡΤ κ. Παναγόπουλου εναντίον της εφημερίδας «Παρόν», αναδημοσιεύουμε ένα επίκαιρο κείμενο του Βασίλη Καββαθά που το πρωτοδιαβάσαμε στο «Αντί» πριν από τρία χρόνια ακριβώς:

«ΟΜητσοτάκης κατά του Στάθη (Σταυρόπουλου). Η Γιάννα (και ο Θόδωρος) κατά του Φίλιππα Συρίγου... Και ο χορός των αγωγών καλά κρατεί. Η φάμπρικα που άνοιξε ένας νόμος, ο περί αστικής ευθύνης του Τύπου, λαμβάνει διαστάσεις επιδημίας.

Το επισημαίνει η Ενωση Συντακτών (ΕΣΗΕΑ) με αφορμή τα αλλεπάλληλα κρούσματα που δεν αποβλέπουν στην αποκατάσταση της τρωθείσης υπολήψεως, αλλά στη φίμωση των δημοσιογράφων - ο γενικός αφορισμός δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να έχει κάποια στιγμή δίκιο ο ενάγων. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα ζητήματα που δεν πρόβλεψε ο νομοθέτης στην πρεμούρα του να προστατέψει τους πολίτες από την υπαρκτή... κακοήθεια των δημοσιογράφων.

Λόγου χάρη, κάτι που δεν ξέρει ο κόσμος είναι ότι: Τα αλλεπάλληλα κρούσματα προσβολής της προσωπικότητας διαφόρων πολιτών από δημοσιογράφους αλλά και από δημοσιογραφούντες αλιτήριους οδήγησαν στη νομοθετική κατοχύρωσή τους περνώντας στο άλλο άκρο. (...) Οι ενάγοντες, εκμεταλλευόμενοι το πλεονέκτημα που τους δίνει ο νόμος, καταφεύγουν στη Δικαιοσύνη όταν θίγεται η προσωπικότητά τους από τα γραφόμενα -ή τα λεγόμενα- των εναγομένων και για την αποκατάσταση της τρωθείσης τιμής τους ζητούν τα μαλλιά της κεφαλής τους ως αποζημίωση. Προσοχή: Δεν επιθυμούν την ποινική δίωξη-τιμωρία τους, αλλά την οικονομική τους εξόντωση - και τον αυτονόητο δικό τους πλουτισμό.

Ιδού τι αναφέρει το σκεπτικό μιας απόφασης βασιζόμενης στο σχετικό άρθρο: "Καίτοι η τιμή του ανθρώπου δεν αποτιμάται σε χρήμα, εντούτοις ο νομοθέτης κρίνει ότι η επιβάρυνση του προσβολέως προς τον προσβληθέντα απαλύνει κατά κάποιον τρόπο την προσβολή...". [Απόφαση Πολυμελούς Πρωτοδικείου (9/1/1997), διά της οποίας ο Π. Κωστόπουλος κατέβαλε στον Στ. Κούλογλου 18.000.000 δρχ.]

(...) Κάτι ακόμα, που αγγίζει τα όρια του φασισμού: Στο Πολυμελές Πρωτοδικείο όπου εκδικάζεται η υπόθεση -στο όνομα του ελληνικού λαού- ο κατηγορούμενος παρίσταται διά του δικηγόρου του και δεν ομιλεί παρά διά των μαρτύρων. Με δυο λόγια, δηλώνει "παρών" - είναι εκεί, ακούει τα εξ αμάξης, αλλά δεν έχει δικαίωμα παρέμβασης, παρά μόνο αν το δικαστήριο του κάνει τη χάρη να μιλήσει, δι' ολίγον! (...) ΥΓ. Πολλά από αυτά τα αδικήματα είναι αρμοδιότητας του Πειθαρχικού της ΕΣΗΕΑ, που επιλαμβάνεται ανάλογων ζητημάτων. Οι αγωγές είναι εκ του πονηρού, πάρτε το χαμπάρι, πηγή πλουτισμού και τίποτε άλλο. (...) Το χρήμα δεν απαλύνει -και πώς μπορεί να γίνει αυτό- καμιά προσβολή. Δεν μασάμε».

Ο Βασίλης Καββαθάς τελικά δικαιώθηκε στο Εφετείο σχετικά με τα 295.000 ευρώ που του ζητούσε ο Στέλιος Κούλογλου, όμως το ψυχικό κόστος δεν αποτιμάται με χρήματα. Είχε γράψει πολύ εύστοχα τότε (8/11/05) ο Στάθης: «Εν τω μεταξύ η βιομηχανία των αγωγών συνεχίζεται. Μέσα ενημέρωσης απειλούνται, δημοσιογράφοι οδηγούνται στην εξόντωση, οικονομική και -τις οίδε- τι άλλη...».

Πράγματι! 2 αγωγές την ημέρα υποβάλλονται τα τελευταία 4 χρόνια (sic) εναντίον δημοσιογράφων και ΜΜΕ. Δικηγορικά γραφεία έχουν «εξοπλισθεί» ειδικά γι' αυτή τη νέα πλουτοφόρα φλέβα, ενώ το παραδικαστικό δεν είναι άμοιρο μερικών αποφάσεων-λαιμητόμων. Βλέπετε, οι νομικοί αρουραίοι θάλλουν παντού. Με γραβάτα, παπιγιόν ή τραγιάσκα.

Ενα νέο όμως εξ Εσπερίας ανατρέπει άρδην το σκηνικό. Ο Νικήτας Λιοναράκης της ΕΡΑ-1, που είχε μηνυθεί το 1999 από τον Φ. Κρανιδιώτη και είχε καταδικαστεί και από τον Αρειο Πάγο με την καταβολή 49.238 ευρώ, δικαιώθηκε τελικά στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο το οποίο αναγνώρισε λαθεμένη κρίση, αμφισβητώντας βάσιμα το Ν. 1178/81 όπως τροποποιήθηκε το 1995 (νομικός παραστάτης Στ. Τσακυράκης)! Αντιλαμβάνεστε ότι δημιουργείται πλέον ένα πολύ σημαντικό δεδικασμένο, που μπορεί να αμφισβητήσει αναδρομικά τις απαράδεκτες καταδικαστικές αποφάσεις. Ας τολμήσουν όσοι επλήγησαν κι ας καταργηθεί αμέσως αυτός ο τυποκτόνος νόμος. Μας εκθέτει πανευρωπαϊκά.

ΥΓ. (Ανά)μνηση 4 Αυγούστου σήμερα. Επειδή ο φασισμός και πολλά πρόσωπα έχει και σταθερά επίκαιρος είναι.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 04/08/2007

Γάτα και ποντίκι

Μπορώ να αντέξω την ωμή βία, αλλά η ωμή πραγματικότητα μου είναι ανυπόφορη. Εγραφε ο Οσκαρ Ουάιλντ στο «Πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι».

Για το Ελληνικό Φεστιβάλ και την Επίδαυρο ο λόγος. Εφόσον, πια, έχουμε μορφώσει κάποια γνώμη. Αλλά και για τον Στέφανο Λαζαρίδη και την αχαρακτήριστη αποπομπή του υπέρ του Οδυσσεβάχ και του Φώτη. (Οχι του Σεργουλόπουλου, του άλλου). Του διαπρέψαντος στα πολιτιστικά του Δήμου Αθηναίων. (Λέμε, τώρα). Ο οποίος Δήμος, τοις εκείνου βήμασι επειγόμενος, έβαλε τον Γιώργο Κατσαρό επικεφαλής της ορχήστρας πνευστών. Θα μου πείτε, ποιον ήθελες να βάλει; Τη Λίνα Νικολακοπούλου; Αυτή την απασχολεί ο κ. Λούκος. Ο οποίος δεν έχει δα τη σοβαρή μουσική και στο φόρτε του. Ούτε και το αρχαίο δράμα. Το οποίο, πάντως, το Φεστιβάλ έπρεπε και για λόγους πολιτικής αλλά και marketing να το διατηρεί σε πρώτη προτεραιότητα. (Νατο! Το κόλλησα κι εγώ. Αυτό, το «πρώτη προτεραιότητα»). Και μάλιστα να διαφημίζει urbi et orbi την εξειδίκευσή μας σχετικά. Με πατενταρισμένη διεθνώς την αποκλειστικότητά μας. Σαν τη φέτα. Και με το θέατρο της Επιδαύρου προνομιακό του λίκνο. Για κλασικά ανεβάσματα αλλά και με μέτρο πειραματισμούς. Κι όχι με το μέτρο. Η Επίδαυρος έχει συγκεκριμένες δυνατότητες. Ακουστικώς αλλά και παραστασιολογίας. Δεν προσφέρεται λ.χ. για έργα ή μουσική δωματίου. Συγχρόνως αποτελεί διαχρονικό τουριστικό μαγνήτη των θεατροφίλων απανταχού της Γης. Οι οποίοι βεβαίως δεν προσεγγίζουν το ιερό κοίλον για να δούνε τη Γουίνι. Και καλά φέτος. Ο γέγονε, γέγονε. Για του χρόνου εκτός από την επανάληψη της «Αντιγόνης» τι άλλο θα δούμε; (Σέβομαι τον Βογιατζή όταν μεταμορφώνει οραματικά τους κλειστοφοβικούς χώρους του. Στην Επίδαυρο, πιστεύω πως απέτυχε).




Απ' την άλλη το Φεστιβάλ έχει επιτυχίες στην Αθήνα. Και στους εναλλακτικούς χώρους που το ίδιο εγκαινίασε. Ομως μεγάλες ορχήστρες δεν είδαμε. Προφανώς τις φυλάμε το χειμώνα για το Μέγαρο. Κι αυτό είναι ένα μεγάλο μείον της οργάνωσης. Η οποία μετακαλεί πολύ σημαντικές παραστάσεις, χοροθεατρικής υφής ως επί το πλείστον, λόγω της ειδικότητας του κ. Λούκου. Ο οποίος είναι διευθυντής του μπαλέτου στην όπερα της Λιόν και διευθυντής του Φεστιβάλ χορού των Κανών. Και βέβαια «βασιλεύς» στο Ε.Φ. Φαντάζομαι δεν θα 'χε χρόνο ούτε για... να διαβάσει τις αυστηρές κριτικές που άρχισαν να του γίνονται. Τι λέει όμως σχετικά ο αντιπρόεδρος του Φεστιβάλ, Αγγελος Δεληβορριάς; Μήπως ήρθε η ώρα το Ε.Φ. εκτός μετακλήσεων -που σημαίνουν κυρίως πολύ καλές δημόσιες σχέσεις με το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι σήμερα- να προχωρήσει και σε παραγωγές που να είναι εμπορεύσιμες διεθνώς; Να στέλνουμε δηλαδή κι εμείς παραστάσεις αντί να φιλοξενούμε μόνο; Εν προκειμένω η πείρα, οι γνωριμίες, αλλά και το κύρος του Κ. Λούκου μπορούν να σταθούν πολύτιμο διαβατήριο.



Επιπλέον τα εικαστικά. Περιμέναμε περισσότερα. Και μάλιστα σ' ένα πνεύμα εκτός μουσείων, αγοράς και λογικής γκαλερί. Σε μια ώσμωση των επιμέρους εκφράσεων. Κάτι που έκανε ο Γιαν Φαμπρ στην Αβινιόν. Ο διαπρεπέστερος σήμερα εικαστικός δημιουργός -συν πολλά άλλα- στη Γηραιά Ηπειρο. Φανταστείτε το Ε.Φ. να συνεργαστεί με τον Κουνέλλη, τον Σαμαρά αλλά και τους νεότερους της διασποράς σαν τον Νάκη Παναγιωτίδη ή τον Μίλτο Μανέτα (για τον οποίο γράφει εγκωμιαστικά ο Nicolas Bourriand, στο τελευταίο βιβλίο του Esthetique relationelle, 1998, μεταφρασμένο στ' αγγλικά το 2002). Ή με τον L. Gillick, τον Boltanski, τον Ph. Parreno ή τον χαριτωμένο κλόουν Μ. Cattelan. Οι πάντες εμπλέκονται ήδη σε μιαν δημιουργία που υπερβαίνει τα τυπικά, εικαστικά κλισέ και ενσωματώνει τόσο μορφές performance όσο και τελετές «μύησης». Στο άγνωστο που αιφνιδίως καθίσταται ενδόμυχα γνωστό.



Υπήρξε, αναμφίβολα, πολύ επιτυχημένη η «Μήδεια» των Κόκου-Λούκου-Αντονιάτσι-Καρυτινού καθώς υπογράμμισε εμπνευσμένα τη βαγκνερική άποψη περί σχέσης του αρχαίου δράματος και της όπερας. Χάρηκα τρεις ώρες ένα υπερθέαμα και ένα υπερακρόαμα. Το οποίο στο μέλλον μπορεί να βελτιωθεί ακόμη περισσότερο. Γιατί είναι σφάλμα και έλλειμμα να υπάρχουν Σαββατοκύριακα χωρίς παραστάσεις. Οπως είναι έγκλημα να βρίσκουν κλειδωμένη την Ακρόπολη οι προσκυνητές της που έρχονται απ' όλα τα μέρη της Γης. Αυτό κι αν είναι πρώτο θαύμα από την ανάποδη, κ. Βουλγαράκη μου. Που σας καμάρωσα στο κοίλο καθώς σπεύσατε, ως νεότερος, να χαιρετήσετε τον κ. Λαμπράκη. Την Κική Μορφονιού μάλλον δεν την ξέρατε. Σας πληροφορώ λοιπόν πως ήταν αυτή που συνόδευσε την Κάλλας στη παράσταση του '61. Απ' την άλλη ενώ το κοινό δεν χειροκρότησε την είσοδό σας, τρελάθηκε στα παλαμάκια μόλις είδε ένα γατί στη θυμέλη. Αχάριστος κόσμος! Να είσαι γάτα της πολιτικής και να σε αντιμετωπίζουν σαν ποντίκι...
7 - 29/07/2007

Ψευτοζώντας

ΤΙΠΟΤΕ δε γυρεύουμε να γίνει./Εφτά χρόνια ζήσαμε ήσυχα,/Πετύχαμε να μη μας προσέχουν,/Ζώντας και ψευτοζώντας./Είχαμε τυραννία και χλιδή,/Είχαμε φτώχεια και παραλυσία,/Είχαμε ακόμη κάποιες αδικίες./Ωστόσο πηγαίναμε ζώντας,/ΖΩΝΤΑΣ ΚΑΙ ΨΕΥΤΟΖΩΝΤΑΣ./Κάποτε μας λείπει το σιτάρι,/Κάποτες έχουμε καλή σοδειά,/Τον ένα χρόνο έχουμε βροχές,/Τον άλλο χρόνο αναβροχιά./Τον ένα χρόνο τα μήλα περισσεύουν,/Τον άλλο χρόνο λείπουν τα δαμάσκηνα./Ωστόσο πηγαίναμε ζώντας,/Ζώντας και ψευτοζώντας...

(Ετσι υποδέχεται ο χορός τον Θωμά Μπέκετ, αρχιεπίσκοπο του Καντέρμπουρι, έπειτα από εφτά χρόνια αυτοεξορίας στη Γαλλία. Σε λίγο, τέσσερις ιππότες του βασιλιά θα τον εκτελέσουν μέσα στον καθεδρικό ναό, επάνω στο αλτάρι). Το κείμενο, νομίζω, προοικονομεί εξαιρετικά το δράμα του σημερινού μικρόκοσμου και μακρόκοσμού μας. «Τού ευρύ κοινού», που θα έλεγε και η βραβευθείσα κ. Μπήλιω Τσουκαλά. Ο Γιώργος Σεφέρης μεταφράζει σε «Φονικό στην εκκλησία» το «Murder in the Cathedral» του, δασκάλου του, T.S. Eliot, το 1963 και αφιερώνει τη μετάφραση στον Ζήσιμο Λορεντζάτο. Η έκδοση ανήκει στον «Ικαρο»).


EΙΠΑ «τέσσερις ιππότες» και θυμήθηκα τους τρεις καμπαλέρος που ορθοτομούσαν το λόγο του κ. Ρουσόπουλου στην ΕΡΤ κι εσχάτως εγκατέλειψαν το σκάφος για άλλα, ιδιωτικά, μαγαζιά. Ο,τι σώσανε στην Αγία Παρασκευή, σώσανε. Τώρα θα πραγματοποιούν κι αλλού θαύματα. Ομως στο Ραδιομέγαρο παραμένει -εκτός της Μπήλιους- και η κ. Παναγιωταρέα. Κάτι είναι κι αυτό. Μην είμαστε και πλεονέκτες, που έλεγε ο αείμνηστος Χατζηχρήστος, προσωπικός φίλος του αείμνηστου Κωνσταντίνου Καραμανλή, του original. Πρόκειται για τους κ.κ. Χουλιάρα, Παπουτσάνη και Σπυρόπουλο, αστέρες της τηλε-δημοσιογραφίας με απόλυτη, όμως, star του χώρου την κ. Στάη. Η οποία μου αρέσει για τον αδίστακτο και χαμογελαστό τρόπο που εκφωνεί τις ειδήσεις. Ταυτίζοντας το προσωπικό της ύφος με τη γενικότερη περιρρέουσαν ατμόσφαιραν, όπως θα 'λεγαν ο Ταιν και ο Ροΐδης. Αυτό το στιλ δεν μπορούν να φτάσουν οι κ.κ. Μάρα και Ολγα, όσο κι αν προσπαθούν. Επειδή δεν πρόκειται τόσο για ύφος όσο για στάση ζωής. (Εγώ πάλι προκρίνω ως στάση ζωής το παράδειγμα του Αιμίλιου Ζαχαρέα, πενθερού του Θόδωρου. Αν με αντιλαμβάνεστε.)


«ΝΑ δώσει ο Θεός να επιστρέψει ο Χριστόδουλος» δήλωνε σ' ένα παράθυρο η μονίμως οργισμένη -στα όρια της επαγγελματικής διαστροφής- οπλαρχηγός Λιάνα ορίζοντας τον απόλυτο αριστερό σουρεαλισμό: Μαρξ, Χριστός, Χριστόδουλος. Τούτων δοθέντων, η Παναγία να βάλει το χέρι της· κατά προτίμηση σε φόρμα καρπαζιάς. Εσείς, πάλι, με πιέζετε να πω την άποψή μου για τη δεσποινίς Πάνια, αλλά αντιστέκομαι επειδή θεωρώ πως η ίδια κοροϊδεύει λιγότερο απ' όλους. Εφόσον στην ανακατάταξη αξιών και εννοιών που ζούμε, η εμφάνιση στα μίντια και η επαναληπτική έκθεση στο φακό αποτελούν πια «μέγα καλό και πρώτο». Ολα τα υπόλοιπα παρέλκουν. Το «φαίνομαι άρα υπάρχω» είναι κλειδί για να επιτύχει κανείς στην πολιτική, στην κοινωνική, στην καλλιτεχνική κονίστρα. Το τι λέει και τι κάνει έχουν, σαφώς, υποδεέστερη σημασία. Στην εξίσωση Γιακουμάτος-Λόγος και Γιακουμάτος-εικόνα κυριαρχεί το δεύτερο. (Μοναδική εξαίρεση σ' αυτόν τον απόλυτο κανόνα ο Γιώργος Παπανδρέου. Εδώ εικόνα και λόγος ταυτίζονται με φορά προς τα κάτω.)


ΝΥΧΤΑ στο μικρό θέατρο της Επιδαύρου με τον Μποκόρο να σώζει τα ποιητικά προσχήματα μιας συρραφής εφόσον το απλοϊκό δεν είναι ποτέ και απλό. Κι ο Χαλεπάς να δραπετεύει για μιαν, ακόμη, φορά. Κοιτάω τον έναστρο ουρανό για παρηγοριά κι ακούω τις φωνές του. Τριγμοί των δέντρων, νυχτοπούλια που κρώζουν, ο γρύλος που ειρωνεύεται τον γκιόνη, το ποντίκι που σπαράζει αβοήθητο στα νύχια της κουκουβάγιας, το ερωτευμένο βατράχι. Νύχτα, άλλοι πεθαίνουν κι άλλοι αγαπιούνται...


ΥΓ.1.: Αφήστε τις υποκρισίες και τη σιγή ενός λεπτού. Οι εμπρησμοί είναι πολύτιμος κρίκος της οικονομικής αλυσίδας. Σιγά μην αφήσουμε το οικοσύστημα να αποδυναμώσει το Σύστημα.


ΥΓ.2.: Η δήλωση της χρονιάς από τον κ. Βουλγαράκη: «Να καταργηθεί το υπουργείο Δημόσιας Τάξης» («Βήμα» 8/7). Το δικό του, προφανώς, έχει καταργηθεί σιωπηλά προ πολλού.


ΥΓ.3.: Ξέρετε πώς λέγεται αυτή που καθαρίζει στου Αυτιά; Μπατονέτα.



Κοινή, παράξενη, έκθεση των ομάδων «Συν» και «Τεχνοθύρας». Επειδή μόνο η -από κάτω- συλλογικότητα θα μας σώσει. Ενώ το γέλιο (μας) θα τους σαρώσει.

Ενός λεπτού σκασμός

Τι είναι καμήλα (με την καλή έννοια);
Ενα άλογο που το σχεδίασε επιτροπή

Πάμε καλά! Είναι αυταπόδεικτο. Για την από τούδε και στο εξής άψογη διόρθωση των γραπτών προσελήφθησαν ήδη 150.000 εποχικοί αγροφύλακες, όπως παρατήρησε ο Γιάννης Καλαϊτζής, ενώ η ολοκλήρωση της απάντλησης πετρελαίου από το «Sea Diamond» θα αποδοθεί σούμπιτη στη βαριά βιομηχανία της χώρας, ώστε να έχουμε 12,5% μείωση των ναύλων στα κρουαζιερόπλοια όπως εδήλωσε ο υπουργός Ναυτιλίας και Κοιτασμάτων μαύρου χρυσού. Επίσης, το Καζίνο Πάρνηθας θα εγκαινιάσει σύντομα, σε συνεργασία με τα τοπικά δασαρχεία, παραρτήματά του στην Πεντέλη, τον Διόνυσο, το Ποικίλον Ορος, το Αιγάλεω και την Ψυττάλεια έτσι ώστε ομάδες παιχτών-κουλοχέρηδων και ειδικοί στο Black Jack και τις μάνικες να περιπολούν επί 24ώρου βάσεως.

Παράλληλα, 42 πνευματικοί άνθρωποι και 38 κατασκευαστές πλυντηρίου εγκεφάλων θα συσκέπτονται συνεχώς με την κυρία Ντόρα για να δώσουν απαντήσεις ενός λεπτού στα εξής επείγοντα θέματα:

- Πού πάμε (γενικώς);

- Τι είναι ο άνθρωπος (ειδικώς);

- Ποιος θα είναι ο επόμενος πρωθυπουργός (εξειδικευμένα);

- Πώς το τρίβουν το πιπέρι (γενικώς);

Μετά, περιχαρής η Βουλή των Ελλήνων θα εκτελέσει το εβδομαδιαίο της σουξέ «ενός λεπτού σιγή» για τα δεινά που έπληξαν τον Ελληνισμό από κτίσεως Ρώμης (753 π.Χ.), Νέας Ρώμης (330 μ.Χ.), Ολυμπιακού (1925) και γέφυρας Καλατράβα - Κατεχάκη (2004). Αλλά και για τα μελλοντικά δεινά που επίκεινται, διότι ως έθνος τα θέλει το κωλαράκι μας (τα δεινά). Και καθήκον των πολιτικών δεν είναι μόνον, λέγω, να μεριμνούν για το σήμερα (πρβλ. επανίδρυση του κράτους επειδή δεν υπάρχει κράτος, μεταρρύθμιση εκσυγχρονισμού επειδή απέτυχε η αλλαγή κ.λπ.), αλλά και η πρόβλεψη του μέλλοντος. Εφόσον ώς τις εκλογές όλο και κάποια ψιλο-χοντρομαλακία θα μας κάτσει, όλο κανένα ανομολόγητο σκάνδαλο θα μας βγει, όλο και κάποιο δάσος θα λαμπαδιάσει, οπότε τα δεινά και την εθνική συντριβή τα έχουμε σίγουρα. Πολιτικώς ομιλώ, αν με αντιλαμβάνεσθε.

Οθεν προτείνω αντί της ώρας του πρωθυπουργού (που δεν έρχεται) στην ώρα του Αλαβάνου (που τσαντίζεται) να καθιερώσουμε την ώρα της ενός λεπτού σιγής. Που μπορεί να εξελιχθεί σε δίωρο, αν υπάρξει η σχετική επιτυχία, ή και σε πλήρη σκασμό επί 8ωρον, αν η επιτυχία είναι απόλυτη (πολιτικώς πάντα ομιλώ). Φαντάζεσθε, οι νοήμονες εξ υμών, τα πλεονεκτήματα της ανωτέρω προτάσεως; Κατ' αρχάς απαλλάσσεται ο πρωθυπουργός της ώρας του -που δεν τη γουστάρει- και επισημοποιείται η ημετέρα κακή και ψυχρή ώρα. Η λεγομένη και Ωρα Ελλάδος.

Ούτως ειπείν ο λαός στην εξουσία, και μάλιστα εντός του πανίερου χώρου του εθνικού ημών Κοινοβουλίου, στο οποίο οσονούπω πλην της Λιάνας Κανέλλη, της Αντζελας Γκερέκου και της Ελενας Ράπτη αναμένεται να μονωδήσουν αι αρσενικαί αηδόνες Καρατζαφέρης και Αδωνις.

Πάνω στη σύγχυση, λοιπόν, και επειδή η Ντόρα εισέβαλε σαν φαλαινοθηρικό στα χωρικά ύδατα του Μπομπ, ο ΥΠΠΟ συγκροτεί εταίρα επιτροπή τού ενός λεπτού με τους διακεκριμένους μόδιστρους Γαλάτη, Γαβαλά, Ασλάνη και Κωστέτσο για να κόψουν και να ράψουν τα ονόματα της πρώην γιουγκοσλαβικής δημοκρατίας των Σκοπίων, γνωστής τοις πάσιν ως Μακεδονίας. Επίσης, προτείνω στον Μακεδόνα πρωθυπουργό μας να μετονομάσει, αφού συστήσει βεβαίως την αρμόδια επιτροπή, τη Μίκρα σε αεροδρόμιο Γκλιγκόροφ· για να σφίξουν λίγοι οι κώλοι και να μάθουν μερικοί την πυγμή του μεσαίου χώρου. Επιπλέον, να βγάλουν όχι ενός λεπτού αλλά πολλών ωρών σκασμό. Ορίστε μας...

ΥΓ1. Λαϊκισμός στην πολιτική είναι να μιλάς γι' αυτό που πρέπει να γίνει σαν να έγινε κιόλας.

ΥΓ2. Ηταν τόσο ενθουσιασμένος ο κ. Βουλγαράκης επειδή τελείωσε η άκρως εντυπωσιακή «Μήδεια», που του 'ρθε να χτυπήσει μια γκρανκάσα. Οπως τότε με το τύμπανο της ΔΑΠ στο αμφιθέατρο.

ΥΓ3. «Η πραγματική ομορφιά τελειώνει εκεί που αρχίζει μια έκφραση διανοουμένου» (Οσκαρ Ουάιλντ).

ΥΓ4. «Οι κουτοί και οι άσχημοι έχουν την ωραιότερη τύχη» (πάει για όσκαρ ο Οσκαρ!).

ΥΓ5. Τους πιο κουτούς κι άσχημους συνήθως τους βρίσκεις σε επιτροπές. (Επι)ντροπής πράγματα δηλαδή.

Ο Μάνος Στεφανίδης εξελέγη πέρσι επ. καθηγητής στο ΑΠΘ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 21/07/2007